من بلوچم نه  تروریست

كچك اشتاپ،گولڈے كور كاریت .

اگر سگ در زمان زایمان عجله كند توله هایش كور به دنیا می آیند.این ضرب المثل در مورد كسانی است كه در كار خود عجله داشته باشند.

وَه منو وه كچك،آمین شوت پونیں نچت.

افسوس برمن،افسوس بر سگ من كه فصل جمع آوری خرما تمام شد در حالی كه خرمای پوسیده ی هم جمع نكردیم.

در تاسف بر زمانهای از دست رفته گفته می شود.

كچك نشانگ گٹ گرگنت.

نشانی سگ گاز گرفتن است در مورد كسی كه كار خوبی انجام دهد و در عوض از طرف مقابل به او بدی برسد.

ناگن بدے ،كچك ءَ بگر لنگاں.

نانه بدے سگك بگیر لنكگ.

به سگ نان می دهی تا عاقبت خودت را گاز بگیرد.

زردیں كچك،براتیں تولگءِ.

سگ زرد برادر شغال است.

روبا انگوراں نرسی گوشی ترپشاں.

رویاه به انگور ها نمی رسد می گوید ترش هستند.

گوكا پءَ لاگری،براته پءَ نداری سل مكاں۔

گاو را به لاغری و برادر را به نداری نگاه مكن.

تئو ونتا ماں در برتا.

تو دانش آموختی ،من دانشمند شدم.

مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی امام جمعه اهل تسنن مسجد مکی شهر زاهدان در استان سیستان و بلوچستان است. وی همچنین مدیر مدرسه دینی دارالعلوم زاهدان، بزرگترین حوزه علمیه اهل سنت در ایران، می‌باشد.^[۱]

مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی که دربین جامعه اهل سنت ایران با عنوان "شیخ الاسلام مولانا عبدالحمید" از ایشان یاد می شود سرپرست شورای هماهنگی مدارس اهل سنت سیستان وبلوچستان هم می باشد. مولوی عبدالحمید بانفوذترین شخصیت اهل تسنن هست که به طور ویژه اهل تسنن شرق ایران ایشان را رهبر خود می نامند.^[۲]، ^[۳]،

از او به عنوان روحانی صلح جو و منتقد حکومت یاد می شود که در بیانات ، خطبه های جمعه و مصاحبه های خود نسبت به تضییع حقوق اهل تسنن در ایران انتقاد می کند.

نفشه چابهار


سواحل ديدني و زيباي چابهار

باغستانهاي موز زرآباد چابهار






درخت انجير چند صد ساله مكر زن




قلعه تاريخي پرتغاليها






سر درب ورودي آرامگاه سيد غلامرسول







هتل دريايي






آرامگاه سيد غلامرسول





مسجد تيس


منطقه آزاد

قشه سراوان در تقسيمات كشوري



قلعه كهنه مربوط به دوره اسلامي


قلعه سب  زنديه قاجار


سد پيشين سراوان 


ساختمان بهداري سراوان مربوط به دوره پهلوي


سنگ نوشته هاي دره نگاران مربوط به قبل از تاريخ

تقسيمات كشوري و شهر خاش




يكي مناظر ديدني  و قلعه تاريخي خاش




درخت سرو چند هزارساله  مير عمر




زيارتگاه مرتضي علي مربوط به دوره تيموري





زيارتگاه مرتضي علي مربوط به دوره تيموري




قلعه حيدر آباد   دوره قاجار



مسجد جامع خاش دوره پهلوي

 

بلوچستان از ۱۱ شهرستان، ۲۹ شهر، ۳۳ بخش و ۸۴ دهستان تشکیل شده است. شهرستانها عبارتند از: ایرانشهر – چابهار – خاش – دلگان – زابلی – زاهدان – سراوان – سرباز – سیب سوران – کنارک – نیکشهر .

۱-   زاهدان:

بزرگترین شهر بلوچستان ایران است. بطور کلی طبق برآورد دکتر کرامت الله زیاری زاهدان دهمین کلانشهر بزرگ ایران است که به سرعت رشد می کند و جمعیتی بالغ بر یک میلیون ایرانی اکثرا بلوچ و شمار کثیری از مهاجران افغانی را در بر دارد. این شهر حدود ۳۹۵۲۱ کیلومتر مربع وسعت دارد. از شمال به کویر لوت و زابل از مشرق به مرزهای افغانستان و پاکستان از جنوب به شهرستان خاش و سراوان و ایرانشهر و از مغرب به شهرستان بم محدود می گردد. اختلاف ساعت آن با تهران ۳۶ دقیقه و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۹۷ متر است. فاصله آن تا تهران ۱۶۱۷ چابهار ۷۵۶ ایرانشهر ۳۶۶ خاش ۱۹۵ میرجاوه ۸۴ زابل ۲۱۶ و نصرت آباد ۱۰۴ کیلومتر است. در اوایل پادشاهی فتحعلی شاه قاجار در محلی که اکنون زاهدان است چاه آبی بود که راهزنان پس از حمله به کاروانها و چپاول دارایی و سرمایه آنها در آنجا استراحت می کردند. این منطق که مملو از درختان گز بود دزد آب نام داشت. در سال ۱۲۷۷ هجری شمسی یکی از ساکنان آن حدود به نام مراد به اتفاق فرزندانش در آنجا کاریزی احداث کرد که موجب رونق اندکی در آن گردید. پس از کشیده شدن راه آهن کویته به زاهدان همزمان با جنگ جهانی اول توسط انگلیس تجارت بین ایران و هند از همین نقطه شروع گردید. و شهر را رونقی صد چندان داد. و در زمان رضا شاه به پیشنهاد تیمسار امان الله جهانبانی به اسم زاهدان تغییر نام داد. این شهر دارای سه بخش  به نامهای مرکزی میرجاوه و نصرت آباد و ۶ دهستان به نامهای انده با وسعت ۱۱۹۰ لادیز ۲۴۲۷ شورو ۲۷۳۰ حرمک ۴۴۳۸ کورین ۸۱۹۳ حومه ۹۳۷ کیلومتر مربع است . سه نقطه شهری آن زاهدان میرجاوه و نصرت آباد هستند. از نقاط توریستی و دیدنی آن منطقه لادیز متعلق به دوره پارینه سنگی قلعه لادیز غار و آبشار لادیز پارک ملت زاهدان مجتمع تفریحی براسان باغ خانواده موزه مردم شناسی کتابخانه پروفسور کامبوزیا ساختمانهای قدیمی پست و دادگستری با معماری سبک هندی مسجد مکی بزرگترین مسجد اهل سنت در ایران  مسجد جامع و مساجد ریبای دیگرچهارراه رسولی و دیگر نقاط دیدنی هستند.

بلوچستان دارای آب و هوای خشک و گرم است و مردم آن به دو دسته ساکن و غیر ساکن (عشایر که ایلات بلوچ را تشکیل می دهند) تقسیم می شوند.

اصولاً منبع اصلی درآمد برای بلوچ های ساکن، کشاورزی و برای بلوچ های متحرک، دام پروری است که متأسفانه در سالهای اخیر به علت خشکی فراوان، کشاورزی و دامپروری تا حد بسیار زیادی افت کرده است. در نتیجه عوامل مذکور، مردم بلوچستان، به ناچار به فعالیت های غیر کشاورزی روی آورده اند و سعی کرده اند با توسل به فرآورده های مذکور، زندگی خود را سرو سامان بخشند، بجز ترانه ها و نغمه ها، صنایع دستی نیز بیانگر چهره ای از زندگی مردمان بلوچ است که در رنگها و نقش های سوزندوزی بلوچ یا گلیم و قالی مفهوم می یابند.

غذاهای هر منطقه معرف بسیاری ویژگی های آن دیار هستند. مسافرانی که برای نخستین بار به شهر یا دیاری سفر می کنند  خوب می دانند که با تجربه صرف غذاهای محلی و بومی آن منطقه می توانند به بسیاری خصوصیات زندگی مردم آنجا پی ببرند. غذاهای بلوچی نیز حامل بسیاری از ویژگی های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی منطقه بلوچستان ایران هستند.

آنچه در ادامه می خوانید حاصل گفتگوهایی با مردم شهرهایی چون ایرانشهر، نیکشهر، بمپور، سرباز، پیشین، راسک و چابهار است. به عبارت دیگر در ادامه با خوراکی هایی آشنا می شوید که خاص منطقه «مکُران» است و به جز این منطقه در مناطق دیگر طبخ نمی شود. مثلا «کشک بادمجان» و «خورشت بامیه» بلوچ ها مثال زدنی است اما «تنورچه»، «تباهگ»، «دوغ پا» یا خوراکی دیگری که هم حکم شیرینی دارد و هم حکم یک غذای کامل یعنی «چنگال» فقط در بلوچستان طبخ می شود.

ایران سرزمینی بزرگ و پهناور و دارای تمدنی بسیار بالایی می باشد.این سرزمین دارای ویژگی های خاص خود می باشد و دارای اقلیم های آب وهوایی مختلف و همچنین اقوام مختلفی می باشد که هر کدام دارای آداب و رسوم و فرهنگ ویژه خود می باشند.

همچنین به دلیل موقعیت خاص خود دارای جاذبه های تاریخی، فرهنگی، طبیعی بسیاری می باشد.

در این میان استان سیستان و بلوچستان دومین استان کشور از نظر مساحت می باشد و به دلیل موقعیت سوق الجیشی و آب و هوائی ویژه خود با توجه به فرهنگ و تمدن دارای قدمت خود مورد بی توجهی قرار گرفته و به همین دلیل می خواهیم که در مورد تاریخچه و فرهنگ و آداب و رسوم اقوام این استان مقاله ای تهیه کنیم تا حدالامکان  تاریخ و فرهنگ اقوام این استان از انزوا خارج شود.

بلوچستان:

بلوچستان از۷ شهرستان، ۲۵ شهر، ۲۷ بخش و۷۷دهستان تشکیل شده است. شهرستانها عبارتند از: ایرانشهر – خاش – زاهدان – سراوان –سرباز- چابهار – نیکشهر.

بلوچی زبان مردم بلوچ است. این زبان در جنوب غربی پاکستان، جنوب شرقی ایران، جنوب افغانستان، کشور های ساحلی خلیج فارس و نیز ترکمنستان مورد استفاده قرار می گیرد. این زبان از لحاظ ادبیات شفاهی دارای منابع غنی است. داستان ها، حماسه ها، اشعار و سایر انواع ادبی سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل شده اند. این زبان جزء خانواده زبان های هند و ایرانی است که در شاخه ایرانی قرار دارد. زبان بلوچی در دوره های متمادی تحت تاثیر زبان های مختلف بوده است زیرا این زبان تا به حال زبان رسمی هیچ کشور و یا ایالتی نبوده و زبان مغلوب بوده است. دلیل دیگری که زبان بلوچی از زبان های دیگر تاثیر پذیرفته است ارتباط مردم بلوچ با سایر اقوام در اطراف خویش است.